آیا قتل میترا استاد عمدی است یا غیر عمدی؟

یحیی خردمند؛ پژوهشگر و حقوق دان در یادداشتی به تحلیل اتفاقات اخیر پیرامون دکتر محمد علی نجفی پرداخته است که این نوشتار را در پرونده ویژه سی روز آنلاین می خوانید:

سی روز آنلاین/ یحیی خردمند
بر اساس بند "ب" ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی، قتل عمد به قتلی گفته میشود که مرتکب عمدا کاری انجام دهد که نوعا موجب جنایت واقع شده یا نظیر آن گردد، هرچند قصد ارتکاب آن جنایت و نظیر آن را نداشته باشد، ولی آگاه و متوجه بوده که آن کار نوعا موجب آن جنایت یا نظیر آن میشود.

صرفنظر از اقرار متهم به ارتکاب قتل بوسیله سلاح گرم (کلت کمری)، (البته بر اساس گزارش رسانه ای که فاقد ارزش قضایی است)، درصورت پذیرش این امر توسط متهم در نزد قاضی حاکم، چون متهم دست به عملی زده است که نوعا موجب جنایت میگردد. هر چند قصد جنایت هم نداشته باشد. (شلیک گلوله بطرف مقتوله با سلاح گرم که نوعا کشنده است)، این قتل را میتوان باستناد بند "ب" ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی قتل عمد دانست.

که حکم قانونی آن قصاص نفس (اعدام) است، بشرط پرداخت نصف دیه یک مرد مسلمان از طرف اولیاء دم مقتوله به قاتل.

البته وکیل متهم ادعای قتل غیر عمد را دارد، که اگر دادگاه قتل را از نوع غیر عمد تشخیص دهد، مجازاتش پرداخت دیه به اولیاءدم مقتوله و حبس خواهد بود.

سابقا بدتر از این مورد، قتل مرحوم میرزاخانی بدست جلال الدین فارسی در باغ خود مقتول با اسلحه شکاری در طالقان را داشتیم، که طبق قانون حکم آن مورد قتل عمد بود و مجازاتش قصاص که خانواده مقتول هم تقاضای قصاص نموده بودند. اما حکم دادگاه در راستای نجات قاتل رقم خورد و دادگاه قتل را غیرعمد تشخیص داد و قاتل به دیه محکوم شد. (من شخصا در دو تا از جلسات رسیدگی آن پرونده که در سالن جنایی کاخ دادگستری در زمان دانشجویی من برگزار شده بود شرکت نموده بودم).

البته مقایسه دو قتل بدلیل از دو جناح مختلف بودن قاتلین و متضیات زمانی، قیاس مع الفارق بنظر میرسد.

با توجه به رسانه ای کردن قتل اخیر و بولد نمودن آن در رسانه ملی از طریق نشان دادن مصاحبه و اقرار متهم و... انگار جناح مقابل و ارباب رسانه کمر همت بر عمد شناساندن قتل بسته و در پی حکم قصاص قاتل نگون بخت است.

احتمال میرود، در صورت قتل عمد تشخیص دادن اتهام توسط دادگاه، هم جناحی های متهم در یک عمل خیرخواهانه پا پیش گذارند و با جلب رضایت اولیاءدم مقتوله مانع اجرای حکم قصاص شوند.

البته با توجه به مراتب بالا و اظهار شعف بعضی ها، تندروهای جناح مخالف سعی خواهند نمود مانع آن کار گردند.

نحوه و طریقه پوشش خبری این قتل، کاملا غیر معمول و غیر متعارف است. رسانه ای نمودن موضوع یک پرونده با سنگین ترین اتهام آن هم قبل از انجام هرگونه تحقیقات مقدماتی و رسیدگی و در نهایت صدور حکم دادگاه، این ایده را به شنونده و بیننده تفهیم و تلقین میکند که آقای دکتر نجفی قاتل است، در صورتیکه طبق قانون در حال حاضر وی نه مجرم است و نه قاتل، بلکه یک متهم به قتل می باشد، که تشخیص مجرم و قاتل بودن آن در صلاحیت دادگاه صالح است نه صدا و سیما.

مثل اینکه هدف اصلی و پشت پرده در رسیدگی به این پرونده، از نظر عده ای مهمتر از رسیدگی قضایی بیطرفانه و منصفانه به پرونده و شناسایی شخص قاتل است. با این اقدامات اصل قتل به حاشیه رانده شده و فرع بر بهره برداری تبلیغاتی آن گردیده است.

شاید هدف از ایجاد جار و جنجال تبلیغاتی در این پرونده منحرف ساختن افکار عمومی از مشکلات کشور از جمله معضلات اقتصادی و تورم و وضعیت بد معیشتی مردم بوده باشد.

در هر صورت اینگونه برخورد با یک پرونده قتل و متهم، بر خلاف انتظار تهیه کنندگان و عاملان آن، قربانی بودن و مظلومبت متهم را به بیننده و شنونده القاء می نماید تا یک مجرم قاتل، و مردم بجای متنفرشدن از متهم، چون او را مظلوم و قربانی میدانند، بیشتر به او ترحم نشان میدهند تا تنفر.

با توجه به اتفاقات منحصر بفرد در این پرونده بنظر میرسد دکتر نجفی را باید، یک قربانی دانست تا یک قاتل.

/در بازنشر این نوشتار از سی روز آنلاین امانتدار منبع انتشارباشیم/