دیوارها همیشه جدایی آورده‌اند، خانه را از کوچه و انسان‌ها را از یکدیگر جدا کرده‌اند. شب‌ها یک عده رفته‌اند آن سوی دیوارها و در گرمای مطبوع خانه لم داده‌اند، عده‌ای هم مانده‌اند این سوی دیوارها و از سرما به خود لرزیده اند. اما گاهی فقط یک جمله کافیست، حتی اگر از زبان دیوار باشد! یک جمله برای برداشتن فاصله‌ها، «نیاز داری بردار، نیاز نداری بذار!» با همین جمله ساده دیوارها مهربان می‌شوند، لبخند می‌زنند و دست یکدیگر را می‌گیرند برای گرم‌تر کردن آنهایی که خانه‌شان یک شهر است.

سی روز آنلاین/ توحید سیف

دیوارها همیشه جدایی آورده‌اند، خانه را از کوچه و انسان‌ها را از یکدیگر جدا کرده‌اند. شب‌ها یک عده رفته‌اند آن سوی دیوارها و در گرمای مطبوع خانه لم داده‌اند، عده‌ای هم مانده‌اند این سوی دیوارها و از سرما به خود لرزیده اند. اما گاهی فقط یک جمله کافیست، حتی اگر از زبان دیوار باشد! یک جمله برای برداشتن فاصله‌ها، «نیاز داری بردار، نیاز نداری بذار!» با همین جمله ساده دیوارها مهربان می‌شوند، لبخند می‌زنند و دست یکدیگر را می‌گیرند برای گرم‌تر کردن آنهایی که خانه‌شان یک شهر است.

یک روز صبح از خواب بلند می شوی و سر راهت با دیواری نقاشی شده مواجه می‌شوی با این جمله که «نیاز داری بردار، نیاز نداری بذار»، روی دیوار یک جالباسی و یک جاکفشی هم نصب است. عصر که برمی گردی دل این دیوار پر است از لباس‌ها و کفش هایی که دست هایی مهربان هدیه کرده‌اند. حالا اسم این دیوار می‌شود «دیوار مهربانی»، عده ای از طریق این دیوار مهربانی می‌کنند و عده ای مهربانی می‌بینند، و تو تازه می‌فهمی که ماجرا چیست. روی دیوار مهربانی که برای ایجاد آن فقط دیواری کافیست با یک رنگ تازه و یک جالباسی، مردمی که دارند لباس و کفش هدیه می‌کنند و مردمی که ندارند لباس و کفش هدیه می‌گیرند برای گذران روزهای سخت و سیاه.

دیوار مهربانی از مشهد شروع شد و آنقدر پیش رفت که حالا شبکه‌های خبری مطرح دنیا گزارشی از این مهربانی مردم ایران پخش می‌کنند و در مورد این ابتکار انسان دوستانه حرف می‌زنند. بانی اول این کار خود را در محافل خبری معرفی نمی‌کند، و به عنوان نشانی از خود تنها به جمله ای بر روی اولین دیوار مهربانی بسنده کرده است که: «نيكي كنيم همانگونه كه خداوند به ما نيكي مي‌فرمايد. با محبت و رعايت ساير نيازمندان، استفاده بفرمائيد.» هرچه باشد این را می‌دانیم که قدم اول این مهربانی را مردم برداشته‌اند. اما حالا دیوار مهربانی فراگیر شده است و امسال زمستان را خیلی از نیازمندها با لباس‌های گرم سر خواهند کرد.

چه کسی باید متولی باشد؟

همانطور که اشاره شد استارت دیوار مهربانی ایده انسان دوستانه مردمی بود که شبانه روز وقتی از سر چهارراه‌ها می‌گذشتند حواسشان یه تنپوش نحیف آنهایی بود که سرما در تن‌شان جا کرده بود. اما با گذشت زمان و مطرح شدن این ایده در محافل خبری - به خصوص در جوامع مجازی که به بزرگتر شدن دایره این مهربانی کمک ویژه‌ای کرده است – سازمان‌ها و نهادهایی هم بعضا پا در میدان کارزار گذاشته‌اند و برای مثال در شهری مثل اردبیل شهرداری اردبیل اقدام به ایجاد دیوارهای مهربانی در چند نقطه از شهر کرده است. حال سوالی که پیش می‌آید این است که آیا این ورود کار درستی است یا نه؟

از آنجایی که بازهم کار اصلی را مردم انجام می‌دهند بنابراین پیشگامی شهرداری‌ها و نهادهای مطلع از این طرح و کمپین‌هایی مثل «پایان کارتن خوابی» در شهرهایی که این فعالیت‌های مردمی هنوز در آن‌ها سر و شکل درستی نگرفته است کار پسنیدیده‌ای به نظر می‌رسد. اما به این شرط که این نهاد‌ها تلاش اصلی خود را بر روی معرفی این حرکت‌ها بگذارند تا مردم بهت زده از کنار دیوارهایی پر از لباس و کفش عبور نکنند. و مطمئنن در ادامه راه مدیریت درست این مهربانی‌ها با دل مهربان مردم خواهد بود.

«دیوار مهربانی» کافی است؟

عده‌ای که معمولن مخالف خوان همه صحنه‌ها هستند در مقابل این جریان هم مخالفت‌هایی را مطرح می‌کنند که مثلن آیا با این کار همه مشکلات بی خانمان‌ها و یا نیازمندان حل خواهد شد، و اینکه آیا «دیوار مهربانی» به تنهایی کافی است؟ در مقابل فعالان اجتماعی که حامی این نوع فعالیت‌ها هستند معتقدند که ما قرار نیست همه مشکلات را برطرف کنیم ولی نباید هم بیکار بنشینیم و باید کاری که از دستمان برمی‌آید را انجام بدهیم. در همین راستا و تلاش خودجوش مردمی برای مقابله با فقر علاوه بر دیوار مهربانی، نصب یخچال‌های ویترینی برای تامین غذای کارتن خواب‌ها و در راس همه این‌ها کمپین «پایان کارتن خوابی» فعالیت‌های زنجیره‌ای هستند که توسط مردم اتفاق می‌افتد تا تاثیر بزرگی را داشته باشد و مردم به نوبت خود نقش خود را بازی کنند.

کجای شهر دیوارها مهربان‌ترند؟

دیوارهای مهربانی باید در بالاشهر ایجاد شوند یا پایین شهر؟ تفکیک بالاشهری و پایین شهری در اینجا هم مطرح است، اگر دیوارها در بالا شهر مهربان شوند احتمالن مردم بیشتری توان کمک کردن دارند و می‌توانند لباس‌های بلااستفاده بیشتری را از دیوار مهربانی بیاویزند. اما آیا نیازمندان بیشتری هم به این لباس‌ها در بالای شهر دسترسی پیدا خواهند کرد؟ و در مقابل در پایین شهر نیازمندان بیشتری به مهربانی دیوارها نیاز دارند، ولی آیا در این مناطق کسی توان مهربانی به این دیوار‌ها را دارد؟ پس این سوال و این نیاز پیش می‌آید که باید با بررسی شرایط شهر و در مکان‌های مناسبی دیوارهای مهربانی ایجاد شوند. و البته شاید راه سومی هم بتوان پیشنهاد کرد، این که ایستگاه‌های جمع‌آوری لباس در بالا شهر ایجاد و لباس‌ها به دیوارهای مهربانِ پایین شهر انتقال داده شود.

لطفا دست بزنید!

در چند روزی که از ایجاد دیوار مهربانی در اردبیل گذشته است چیزی که توجه من را به خود جلب کرده است یکطرفه بودن این دیوار‌هاست. انگار ما با حجب و حیایی که داریم از کمک کردن لذت می‌بریم و خوشحال می‌شویم ولی از کمک گرفتن خجالت می‌کشیم. این یک امر طبیعی است اما باید قبح این ماجرا را از بین ببریم، دیوارهای مهربانی اردبیل در این چند روز پر شده‌اند از لباس‌هایی که با دست‌های مهربان مردم به دل دیوار امانت سپرده شده‌اند تا برسند به دست نیازمندان. اما احساس می‌کنم که نیازمندان از چشم‌هایی که هنگام برداشتن این لباس‌ها به آنها دوخته شوند حراص دارند و شاید تا کنون تعداد خیلی کمی از این لباس‌ها دست‌های نیازمندان را گرم کرده باشند. باید درکنار جملات ساده‌ای که روی دیوارهای مهربانی نوشته شده یک جمله دیگر نیز برای از بین بردن این حراص اضافه شود که «لطفا دست بزنید»!