انتقال آب ارس به شبستر یا هر بین حوضه‌ای دیگر برای بخش خصوصی آزاردهنده است در همین راستا به معاون کشاورزی اتاق مسئولیت پیگیری این موضوع مهم را داده‌ام تا در کمسیون کشاورزی و آب اتاق اردبیل مطرح نموده و نظرات فعالان بخش خصوصی را جمع بندی کند تا به مسئولین کشوری و استانی منعکس شود.

حسین پیرموذن / عضو هیئت رئیسه اتاق ایران

 حتماً می دانید که آب فقط برای غدا و رفاه نیست بلکه بیشتر نقش اقتصادی دارد. حتماً می دانید که کمبود آب عرضه انرژی را کمتر و رشد صنعتی را مختل می‌کند. حتماً می دانید که تولید برق به حجم زیادی ازآب نیاز دارد و بسیاری از قطعی‌های برق در دوران خشکسالی به اوج می‌رسد.

 لابد می دانید که پیش بینی کنشگران حوزه دیپلماسی آب و محیط زیست مبتنی بر این است که یکی از مهم‌ترین جنگهای آینده در خاورمیانه نه به خاطر نفت، نه به خاطرمذهب زدایی یا قوم گرایی بلکه به خاطر آب و تنش‌های آبی خواهد بود.

نزاع و تنش بر سر آب یکی از مهم‌ترین موضوعات مطالعاتی و مورد بررسی کشورهایی است که در حوزه دیپلماسی آب و محیط زیست نقش ایفا می‌کنند.

تا جایی که شنیدم "دیپلماسی آب" در حال حاضر یکی از رشته‌های تحصیلی در بسیاری از دانشگاههای مهم جهان شده است با وجود اینکه ایران در بین کشورهای جهان در نحوه مدیریت منابع آب عملکرد مناسبی ندارد و تعدادی از رسانه‌ها به نقل از خانم ابتکار، رییس سابق سازمان محیط زیست نوشته‌اند که ایران رتبه اول تنش‌های آبی جهان را دارد با همه تهدیدات و محدودیت‌های آبی از فعالیت جدی در حوزه دیپلماسی آب غافل هستیم. و همین اواخر نیز عیسی کلانتری رئیس فعلی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد که نگرانی‌های آبی در کشور به حدی است که او می‌خواهد تمام تمرکز خود را در این حوزه متمرکز کند.

موضوع بحران آب به حدی نگران کننده است که در طول چهاردهه گذشته، کشور ترکیه در حال احداث 22 سد برای مهار سرچشمه‌های دجله و فرات بوده است یکی از کارشناسان اتاق ایران برایم تشریح می‌کرد که احیای بیش از 7 میلیون اراضی خشک آناتولی در دستور کار مقامات عالی کشور ترکیه قرار گرفته است در واقع کشور ترکیه به دنبال اجرای بزرگترین پروژه آب و کشاورزی خاورمیانه است در حالیکه اراضی آبی ایران حدود 2 میلیون هکتار است!

اگر قرار باشد در باب اهمیت آب بنویسم مطمئنا همه شماها بیشتر از من در زمینه واقف و آگاه هستید اما آنچه که آزارم می‌دهد غفلت مسئولین استانی ما در پیگیری بسیاری از مسائل راهبردی واستراتژیک است. بی تدبیری و فقدان شناسایی فرصت‌های مناسب در بزنگاه‌های فرصت ساز از آفت‌های مدیریتی ماست که هرگونه اهمال و سستی تبعات جبران ناپذیری برای تک تک خانواده‌های ما فراهم می‌سازد.

اینکه ما اولویت بندی صحیحی از مسائل و مشکلاتمان نداریم و همیشه موضوعات فرعی و حاشیه‌ای بر مسائل اصلی ما چربیده است واقعیتی غیرقابل کتمان است. در چند روز گذشته که بحث انتقال آب ارس به شبستر و دریاچه ارومیه مطرح شده است موضوع به این مهمی از چشم اکثر مسئولین استانی و یا وکلای ما دور ماند و درمیان حجم عظیمی از اخبار انتخاب یا عدم انتخاب یک مدیر ارشد استانی گم شد. اگرچه انتخاب مدیر ارشد شایسته در نوبهٔ خود حائز اهمیت است ولی اینکه موضوعات مهم و حائز توسعه که نخبگان و روشنفکران ما را به کنش و واکنش وادار سازد در گیر و دار مسائل حاشیه‌ای و فرعی رنگ ببازد هراس و نگرانی آدمی را دوچندان می‌کند. گویی اینکه همیشه در حسرت توسعه خواهیم ماند.

تراژیک ترین بخش قصه آنجاست که کشاورز و یا دامدار ما هرشب با دلهره یک بحران ناخواسته که می‌تواند دامان خود و خانواده‌اش را بگیرد، درگیر است ولی مسئولان ما غیرضروری‌ترین موضوعات را در صدر برنامه‌های خود قرار می‌دهد.

همان طور که بهتر از من می دانید انتقال بین حوزه‌ای آب نه تنها در ایران حتی در بسیاری از کشورهای جهان تجربه شکست خورده‌ای است که تبعات و نتایج تلخی به بار داشته است حتی طرح انتقال آب در استان اصفهان و از خزر به سمنان جدا از مشکلات محیط زیستی، تبعات اجتماعی و اقتصادی به بار داشت که حتی قبل از اجرا منتفی شد.

اما اینک دولت بزرگترین طرح آب و خاک منطقه شمالغرب را در خاک‌های حاصلخیز مناطق شمالی استان (مغان) اجرا می‌کند. برای این طرح بالغ بر یک میلیارد دلار بودجه ارزی صرف خواهد شد و قرار است کشاورزی ما از نظام سنتی به سوی صنعتی شدن گام بردارد. کشاورزان و دامداران سالیان سال است در سرزمین آبا و اجدادی‌شان شب را روز و روز را شب می‌کنند تا از پایاب پروژه مهار آبهای مرزی بهره مند شده و ارزش محصولاتشان را افزایش داده و به بازار کشورهای حوزه قفقاز و روسیه روانه سازند. ولی انتقال آب ارس می‌تواند به یکباره تمامی امیدها و ارزوهایشان به یاس و ناامیدی مبدل سازد و حیات اجتماعی و اقتصادی یک منطقه را دگرگون نماید و رنگ از رخسار مردمانش بگیرد همان طور که بی آبی در هامون روزگاری دیگر برای مردمانش رغم زد.

مزیت‌های ما در مذاکره با سرمایه گذاران آب و خاکمان است ما نباید این مزیت را به آسانی از دست دهیم.

سال گذشته در معییت استاندار سابق اردبیل (دکتر مجید خدابخش) و تعدادی از بازرگانان، تولیدکنندگان و مدیران دستگاه‌های اجرایی سفری به روسیه، داغستان و آذربایجان داشتیم برای جذب سرمایه گذاری و شاسایی بازار هدف به همین اراضی پایاب پروژه مهار آبهای مرزی اشاره کردیم در واقع مهمترین مشوق ما برای سرمایه گذاری و جذب سرمایه گذار ،آب و خاک مناطق شمالی استان بود به باید مسئولان ما تلاش کنند که در تاریخ به بی مسئولتی محکوم نشوند وگرنه این طرح بزرگ در نطفه عقیم و بی ثمر می‌شود.

انتقال آب ارس به شبستر یا هر بین حوضه‌ای دیگر برای بخش خصوصی آزاردهنده است در همین راستا به معاون کشاورزی اتاق مسئولیت پیگیری این موضوع مهم را داده‌ام تا در کمسیون کشاورزی و آب اتاق اردبیل مطرح نموده و نظرات فعالان بخش خصوصی را جمع بندی کند تا به مسئولین کشوری و استانی منعکس شود.

اما توقعی از که از مدیران ارشد حوزه آب کشور می‌رود این است که به جای ایجادتنش و جنگ‌های بین استانی کاذب تلاش کنند سیاست‌های درست‌تری در این حوزه به کار برند. طرح انتقال آب از ارس به استان آذربایجان شرقی و ارومیه هیچ نفعی برای مردم آن دیار هم نخواهد داشت و سود تنها عاید عده‌ای معدود خواهد شد که از طرح‌های این چنینی منافع خود را به پیش برند.

شاید شنیده‌اید که عدم مدیریت منابع آبی در دشت اردبیل باعث شده بحث جیره بندی آب کشاورزی مطرح شود و به همین جهت باید از تکرار تاریخ به شکل تراژیک آن در دشت مغان جلوگیری کنیم در همین زمینه دست همه فعالان حوزه محیط زیست، آب و سایر njo ها را به گرمی می‌فشاریم و مطمنم که می دانید تأمین امنیت آبی صرفاً برای تأمین امنیت غذا نیست بلکه تأمین امنیت اقتصادی و اجتماعی هم است.

دستیابی به یک استراتژی هوشمند در مقابله با تنش‌های بین حوزه‌ای انتقال آب باید آرمان واحد دولتی‌ها و بخش خصوصی باشد.

انتهای پیام/ سی روز آنلاین