Menu Close Menu
پرونده ویژه سی روز آنلاین برای دکتر محمدعلی نجفی (۵)

آیا هدف وسیله را توجیه می کند؟

 آیا هدف وسیله را توجیه می کند؟

ولی پرویزی؛ تحلیل گری سیاسی در یادداشتی به تحلیل اتفاقات اخیر پیرامون دکتر محمد علی نجفی پرداخته است که در پرونده ویژه سی روز آنلاین می خوانید:

ولی پرویزی پیله رود /کارشناس ارشد علوم سیاسی

با وجود آنکه چند روزی از ماجرای قتل میترا استاد توسط همسرش محمد علی نجفی میگذرد اما تیتر های اکثر روزنامه ها و نیز فضای شبکه های اجتماعی تحت تاثیر این قتل قرار دارد. 
محمد علی نجفی یکی از سیاستمداران موجه و خوشنام اصلاح طلب هست که در طول 40 سالی که از عمر جمهوری اسلامی ایران میگذرد مسولیت های خطیری بر عهده داشتند از جمله اینکه 9 سال وزیر آموزش و پرورش بوده , معاون رییس جمهور , رییس سازمان میراث فرهنگی و ... و چند ماهی هم شهردار پایتخت ایران پس طبیعی هست که چه بخواهیم و چه نخواهیم عملکرد و رفتار نجفی و امثال ایشان همیشه توسط افکار عمومی و توده های مردم رصد میشود و پر واضح هست که رصد افکار عمومی و رسانه ها مختص کشور ایران و مسولین ایرانی نیست اما !!! جای بسی تاسف دارد اینکه حادثه خانوادگی یک فعال سیاسی را به جناح و گرایش سیاسی اش پیوند بزنند که این سوء استفاده از حادثه سیاسی برای حمله سیاسی به دور از اخلاق و معیارهای اخلاقی است. 
برای مثال تیتر روزنامه وطن امروز با عنوان " شلیک به قلب اصلاحات " قطعا دور از اخلاق و قابل نقد اخلاقی و حرفه ای است. 
در عالم سیاست نظریه ای وجود دارد تحت عنوان "" هدف وسیله را توجیه می کند "" و یکی از طرفداران اصلی این نظریه نیکولی برناردو ماکیاولی ( فیلسوف سیاسی , شاعر ,مورخ و نمایش نامه نویس معروف ایتالیایی که در سال 1467 میلادی در فلورانس به دنیا آمد و سال 1527 از دنیا رفت )  است و این دیدگاه او از نظریه تفکیک بین اخلاق و سیاست سرچشمه میگیرد که غالبا از دوره رنسانس به بعد به طور جدی وارد مباحث اندیشه سیاسی غرب شد به گونه ای که در آنها دگرگونی اساسی ایجاد کرد و ذهن اندیشمندان و فلاسفه سیاسی را به خود جلب نمود. در این میان برخی اندیشمندان وفلاسفه سیاسی این دوره ورود اخلاق و فلسفه به حیطه ی سیاسی را رد کرده و دارای ارزش نمیدانند اما ماکیاولی بر عکس اندیشه های مسیحیت و یونانی بر این باور بود که اگر هدف مقدس و قابل دفاع باشد میتوان کاربرد ابزارهای شرور و غیر اخلاقی را توجیه کرد چرا که هدف وسیله را توجیه میکند , هدفی که میخواهد خیر عموم را به ارمغان بیاورد. 
ماکیاولی در کتاب معروف اش " شهریار " چنین نوشته است« ... همه میدانند که برای شهریار چه ستودنی است که دل پاک دارد و با شرافت و نه زیرکی زیست کند , ولی تجربه روزگار ما نشان میدهدکه آن شهریارانی که کارهای سترگ کرده اند که به پاک دلی ارج ننهاده اند و با زیرکی خود اذهان را به اشتباه انداخته و سرانجام بر کسانی که ایمان ( به قواعد اخلاقی ) را بنیان کارشان ساخته اند , چیره شده اند. پس برای شهریار لازم نیست که همه ی خصال پسندیده بالا را داشته باشد. جرات میکنم که بگویم داشتن و مراعات این خصال خطرناک است ; ولی تظاهر به داشتن آنها سودمند است. » 
بدون شک یکی از مهم ترین و بلامنازع ترین سیاست مداران جهان و اسوه تمام نمای انسانیت امام علی علیه السلام میباشد. غیر مسلمانانی چون جرج جرداق مسیحی نیز امام علی ع را اسوه انسانیت می شمارند. 
امام علی ع به کسانی که سیاست آن حضرت را با سیاست معاویه مقایسه میکردند می فرماید : « ... به خدا سوگند معاویه از من سیاست مدارتر نیست اما او « برای پیشبرد اهداف شخصی خود» نیرنگ میزند و مرتکب انواع گناه میشود.»
 در سیره و روش امام علی ع وسیله رسیدن به هدف الهی نباید گناه باشد اگر چنین شد هدف از قداست بیرون میرود چرا که در این راه وسیله از هدف جدا نیست. 
کسانی که ( خواسته و یا ناخواسته ) با تمسک به این نظریه معتقدند که هدف وسیله را توجیه میکند , صرف نظر از اینکه اهداف مادی و دنیوی خود را دنبال میکنند , این را به صورت یک قاعده کلی خیال می کنند و بر این باورند که برای تحقق اهداف فردی یا گروهی و جناحی میتوان هر نوع کار ضد اخلاقی را مرتکب شد , سخت در اشتباه اند. 
ما در یک جامعه دینی زندگی میکنیم که مهد تشیع جهان اسلام هست و معتقدیم که در اسلام و آموزه های دینی هر حرکت و سکونی بر اساس مصلحت و مفسده ی واقعی موجود در آن , حکمی دارد و نباید به بهانه سیاست و اداره ی جامعه به هر روش و وسیله غیر اخلاقی دست زد و آنرا اخلاقی و مقدس دانست , بلکه در صحنه سیاست , با رعایت فضایل اخلاقی و دوری از رذایل و سلیقه های شخصی در مسیر هدف گیری , روحیه متعالی و ارزشمندی در انسان ایجاد خواهد شد که در عرصه سیاست از ظهور چالش ها , تعارضات و درگیری ها در حوزه های اجتماعی پیشگیری کرده و با انتشار ارزش های انسانی در میان افراد جامعه وفاق و همبستگی اجتماعی را بیش از پیش افزایش خواهد داد. 

 

/در بازنشر این نوشتار از سی روز آنلاین امانتدار منبع انتشارباشیم/ 

 

اشتراک گذاری
ثبت دیدگـاه
Captcha
دیدگاه های کاربران