.jpg)
سی روز آنلاین/ مهدی جهاندیده:
«کهنه چریک» در کسوت «معلمِ سیاستمدار». شاید این مناسب‌ترین تعبیر در تفسیر مواجهه جواد رنجانی به برکناری شوکه‌کننده او از فرمانداری اردبیل باشد. واکنش زنجانی به غیرمنتظره‌ترین حرکت در صفحه شطرنج سیاستِ اردبیل، نکات ریزی در دلِ خود مستتر دارد. چریکِ پیر کمافی‌السابق در قامت معلمِ سیاستمداری ظاهر شد که به «اخلاق و صداقت» در سیاست پایبند است. ادبیات گفتاری و رفتاری زنجانی در روز تودیع، سورپرایز رمزآلودی برای «سیاستمداران قالبی» است. آیا زنجانی مجموعه‌ای از پارادوکس‌هاست که بر خلاف قاعده پیش‌بینی‌ها عمل می‌کند؟
نام جواد زنجانی در صحنه سیاسی اردبیل رسم و اعتباری ۴۰ ساله دارد. اما پیش از آنکه سیاستمدار باشد چریکِ مصطفی چمران و رزمنده مهدی باکری بود. همرزمانش در گردانِ خط شکن قاسم هنوز هم او را چریک می‌خوانند و آلِ محمدیه به احترام فرمانده کلاه از سر بر می‌دارد. کتاب خاطراتش از هشت سال حضورش در جبهه بازخوانی تاریخ اردبیل در طی همان سالهاست. با کلی اشاره‌های ریز از فضای سیاسی و اجتماعی اردبیل در دهه شصت. حافظه او تاریخ معاصر چهار دهه اخیر اردبیل با کلی ناگفته‌هاست.
زنجانی بعد از جنگ، فرمانده نماند. پوتین‌ها را آویخت و معلمی را پیشه کرد. در فضای سیاسی اردبیل کارگردانی موثر شد. در گفتمان اصلاحات در قامت رجالی ظاهر شد که قالبی رفتار نکرد. نقطه مشترک و اتکای نیروهای هاشمی و خاتمی در اردبیل جواد زنجانی بود و در روزهای عسرت اصلاحات در اردبیل بخش مهمی از فشارها و هجمه‌ها متوجه شخصی جز زنجانی نبود. سالهای ۸۴ تا ۹۲ برای زنجانی، روایت سیاستمداری پرحوصله در صفحه شطرنج سیاست اردبیل است که با هر کیشی، مات شدنی نیست.
با روی کار آمدن دولت یازدهم، انتخاب اول و آخر مجید خدابخش کسی جز جواد زنجانی نیست. زنجانی در مقام بوروکراتی ظاهر شد که برای دولت بارها آبروداری کرد، بحران‌ها را در نطفه مهار نمود و ادبیات گفتمان تعاملی را جایگزین دیالوگ حذفی کرد. پراگمات بود، اما در عین حال رفتار مستقلی هم داشت. ناگهان به یکباره ورق برگشت. مرد مطمئن و ضربه‌گیر دولت در سر لیست حذفها قرار گرفت!
سایه سنگین محافظه‌کاری و سکوت شبهه‌برانگیز شورای عالی اصلاحات، درام داستان را تلخ‌تر هم کرد. محافظه‌کاری اصلاح‌طلبانه به نفع جریان مقابل، چیزی جز خودزنی صرف نیست. گویی آنهایی که نان و آب دولت روحانی و اصلاحات را می‌خورند، اختیار اعتراض به فرش قرمزی که با دستکش اصلاح‌طلبی برای تفکر رادیکالیسم در حال پهن شدن است را ندارند یا نمی‌خواهند که داشته باشند!
به نظر می‌رسد تغییر فرماندار بیش از آنکه بر پایه مسائل مدیریتی استوار باشد، تابعی از تحولات احتمالی سیاسی پیش‌روست. شایعاتی در این باب در حال قوت گرفتن است. اگر این موارد قرین به اصل ماجرا باشد، خسران سنگینی خواهد داشت. زنجانی از شناسنامه‌های اصلاحات در اردبیل و پیشانی این جریان است. چشم‌بسته چیزی را تایید نمی‌کند و به مسیر راه رفتن در میدان مین هم آشناست. فرقی نمی‌کند که در میدان مین طراح باشد یا شلمچه یا درعرصه سیاست؛ او «مین‌های شرور» را خنثی می‌کند.
در روزگاری بنا به ملاحظه‌کارهایی برآمده از کثرت مجاهدانِ شنبه که مدیران منسوب روحانی حتی از ذکر نام او هم ابا می‌کنند، «زنجانی‌ها» پشتوانه قابل اتکایی برای دولت بشمار می‌روند. اما به طرزِ عجیبی فضا برای آنها محدود و محدودتر شده است. آن هم در روزهایی حساس که روحانی تاکتیک‌های تازه‌ای در پیش گرفته و میدانی فراخ برای زنجانی ها بیش از پیش ضرورت دارد.
زنجانی در چهار دهه گذشته در دیروز و امروزش نشان داده آن شکلات شیرین و دلخواه نیست که آرام آرام در کام پدرخوانده‌ها حل شود! کهنه چریک، «پیرِ سیاست» است.
/در بازنشر این نوشتار از سی روز آنلاین امانتدار منبع انتشارباشیم/